Najnowszy raport PAS analizuje proces wymiany kotłów w latach 2019-2022 w województwach śląskim, małopolskim i mazowieckim. Raport wskazuje, że województwo śląskie zajmuje pozycję zdecydowanego lidera. Co roku liczba składanych tam wniosków o dotację na wymianę kotła (w ramach programu Czyste Powietrze oraz w ramach pozostałych programów) zdecydowanie przewyższała pozostałe województwa - składano tam średnio dwa razy więcej wniosków niż w województwie małopolskim oraz mazowieckim.

W ciągu analizowanych czterech lat, w województwie śląskim złożono niemal 154 tysięcy wniosków na wymianę źródła ciepła. Na drugim miejscu uplasowało się województwo małopolskie z ponad 85 tysiącami wniosków. Najgorzej wypadło województwo mazowieckie, gdzie mieszkańcy złożyli jedynie 64 tysięcy wniosków na likwidację "kopciuchów". Dane dla Mazowsza dziwią tym bardziej, że od 1 stycznia 2023 r. w tym województwie obowiązuje uchwała antysmogowa, która zakazuje funkcjonowania pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno, czyli tzw. "kopciuchów".

- To ciekawe i niepokojące zestawienie - komentuje Piotr Siergiej, rzecznik PAS - dlaczego to Mazowsze lekceważy stan jakości powietrza? Województwo śląskie postrzegane do niedawna jako najmocniej zanieczyszczone w kraju wychodzi na pozycję lidera w walce ze smogiem. Widać to po liczbie wymian kotłów - co wskazuje na determinację mieszkańców oraz władz gminnych by walczyć z problemem. Jeśli ta tendencja się utrzyma to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami.

Dane przedstawione w raporcie wskazują również na rosnącą popularność programu dotacyjnego Czyste Powietrze (PCZP). Najwięcej wniosków w ramach tego programu złożono w każdym z województw w 2021 roku. Rosnącej popularności PCZP towarzyszy powolny spadek (małopolskie) lub stabilizacja (śląskie, mazowieckie) liczby wymian w ramach pozostałych (gminnych) programów dotacyjnych.

Największą liczbę kotłów w poszczególnych województwach wymieniono w Katowicach (6626), Warszawie (5477) i Krakowie (4162) - a więc w stolicach regionów. Należy pamiętać, że we wrześniu 2019 roku w Krakowie weszła w życie uchwała antysmogowa zakazująca spalania paliw stałych w domowych piecach, kotłach i kominkach, co sprawiło, że tego typu urządzenia były wymieniane przede wszystkim przed terminem wejścia w życie zakazu. Podobny proces będzie miał miejsce w Warszawie, gdzie do wymiany pozostało jeszcze tylko ok. 2500 kotłów.

Liderzy i maruderzy

W województwie śląskim liderem w liczbie złożonych wniosków zarówno z programów gminnych jak i programu Czyste Powietrze w latach 2019-2022 okazały się Katowice (6626 wniosków), Rybnik (5436) i Wodzisław Śląski (4434). Najgorzej w województwie wypadły gminy Krupski Młyn (39 wniosków), Koszarawa (47) i Irządze (72).

Lista 10 najaktywniejszych gmin w województwie śląskim - wśród nich Pszczyna

Zestawienie stworzono na podstawie liczby wniosków o dofinansowanie na wymianę źródła ciepła w latach 2019-2022 w ramach wszystkich programów dotacyjnych.

1. Katowice - 6626
2. Rybnik - 5436
3. Wodzisław Śląski - 4434
4. Jastrzębie Zdrój - 3729
5. Zabrze - 3574
6. Gliwice - 3341
7. Pszczyna - 3105
8. Jaworzno - 2985
9. Częstochowa - 2858
10. Bielsko Biała - 2834.

Lista 10 najmniej aktywnych gmin w województwie śląskim

Zestawienie stworzono na podstawie liczby wniosków o dofinansowanie na wymianę źródła ciepła w latach 2019-2022 w ramach wszystkich programów dotacyjnych.

1. Krupski Młyn - 39
2. Koszarawa - 47
3. Irządze - 72
4. Przyrów - 100
5. Żarnowiec - 114
6. Dąbrowa Zielona - 117
7. Łękawica - 121
8. Ujsoły - 136
9. Czernichów - 136
10. Starcza - 144.

Pełna treść raportu jest dostępna tutaj - kliknij, aby otworzyć plik PDF w nowym oknie.

Omawiany raport poświęcony jest analizie programów dotacyjnych wspierających wymianę przestarzałych i wysokoemisyjnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe w latach 2019 - 2022. W ramach dostępu do informacji publicznej zebrano dane dotyczące programów dotacyjnych ze wszystkich gmin z województw: śląskiego, małopolskiego oraz mazowieckiego. Informacje o realizacji programu Czyste Powietrze uzyskano z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a dane dotyczące programów gminnych (wszystkich pozostałych - innych niż program Czyste Powietrze) bezpośrednio z urzędów miast/gmin.